Nghệ thuật viết chữ thư pháp có nguồn gốc từ đâu?

Nghệ thuật viết chữ thư pháp có nguồn gốc từ đâu?

Yêu chuộng chữ nghĩa là nét đẹp văn hóa của người phương Đông nói chung, nước Việt Nam nói riêng. Viết chữ thư pháp ngày nay trở thành một bộ môn nghệ thuật không thể thiếu của nhiều người. Những ai có chung niềm đam mê, yêu thích chữ thư pháp. Chắc chắn sẽ thắc mắc loại nghệ thuật này bắt đầu tư đâu. Bài viết này sẽ mang đến cho bạn những kiến thức tổng quan nhất về chữ thư pháp Việt.

Thư pháp Việt ảnh hưởng nhiều từ văn hóa Trung Hoa

Nền văn hóa Việt Nam ảnh hưởng không ít từ nền văn hóa Trung Hoa. Do đó, cách viết thư pháp cũng không ngoại lệ. Người viết vẫn dùng bút lông và mực tàu làm phương tiện chính để thể hiện. Qua bao nhiêu thăng trầm và biến đổi của lịch sử. Hệ thống chữ viết của nước ta đã thay đổi từ chữ Hán sang chữ Nôm. Và cho đến bây giờ là chữ Quốc Ngữ, sử dụng các kí tự La Tinh có xuất xứ từ phương Tây.

Chính vì sự thay đổi đó nên một thời gian dài viết chữ thư pháp bằng bút lông và mực tàu cũng bị mai một theo. Để thích nghi với hệ thống chữ viết mới và giữ gìn văn hóa từ lâu đời của dân tộc. Một số người đã tìm 1 phương pháp kết hợp lối viết thư pháp mang phong cách Á Đông. Chính hệ thống chữ viết sử dụng các kí tự La Tinh. Nó đã đặt một nền tảng ban đầu hình thành lối viết thư pháp Việt đương đại ngày nay. Tức là lối viết chữ La Tinh theo phong cách thư pháp Á Đông. Trong đó phải kể đến nhà thơ Đông Hồ. Tuy ông không phải là người đầu tiên thể hiện phương pháp này. Nhưng ông là người đã có công theo đuổi, tìm tòi và truyền bá lối viết này sớm nhất. Qua những tác phẩm, những cánh thiệp xuân và những bài thơ được in trong sách. Ông thể hiện các tác phẩm của mình một cách trang trọng và đẹp mắt. Do đó, ông được xem là một trong những vị tổ sư của bộ môn thư pháp chữ Việt.

Thư pháp Việt hạn chế về lý thuyết, nền tảng lý luận

Điểm son chú ý để thư pháp Việt được phổ biến vào ngày nay là vào đầu thế kỷ XXI. Đó là do công lao của một số người, trong đó nổi bật nhất là kiến trúc sư Thanh Sơn và CLB yêu thích thư pháp chữ Việt. Chính ông và CLB đã tạo nên những tuyệt tác nghệ thuật “để đời”, khiến nhiều người ngưỡng mộ. Kể từ đó trở đi, thư pháp Việt trở nên quen thuộc. Đặc biệt, gắn liền với đời sống văn hóa tinh thần của người Việt Nam.

Các câu lạc bộ cũng mọc lên rất nhiều, những lớp học thư pháp cũng theo đó nở rộ. Các cuộc triển lãm cũng được tổ chức khắp nơi. Đời sống hiện đại và phương tiện thông tin đại chúng đã giúp thư pháp trở thành một trào lưu mới. Theo đó nghề viết chữ thư pháp cũng được hình thành. Tuy nhiên, từ giai đoạn hình thành và phát triển cho đến nay. Hầu hết mọi người đều viết chữ thư pháp theo một cách tự phát. Có người thì học hỏi cách viết của người Trung Hoa. Có người tự nghĩ ra cách viết cho riêng mình. Các lớp hướng dẫn thư pháp thì dạy theo cách gọi là “nghề truyền nghề”. Không có nền tảng lý thuyết, một phương pháp luyện tập căn bản nào. Nếu có thì chỉ là đôi nét kéo bút dọc ngang. Hoặc vẽ các đường xoáy chỉ để làm quen với bút lông.

Thư pháp là bộ môn nghệ thuật “khổ luyện”

Viết thư pháp là một quá trình khổ luyện và tốn rất nhiều thời gian. Chứ không phải trò tiêu khiển. Cứ viết những nét chữ ngoằn ngèo miễn nhìn đẹp thì đó là nghệ thuật. Mỗi hệ thống chữ viết có một cách thức khác nhau để trang trí, thể hiện thành tác phẩm nghệ thuật.

Để viết chữ thư pháp đẹp, đúng kỹ thuật đòi hỏi người cầm bút phải học hỏi và thực hành nhiều. Phải biết được các nền tảng lý thuyết, hệ thống lý luận, hay những nguyên tắc cơ bản khi viết. Hiện nay, trên thị trường đã có một số tài liệu tham khảo hữu ích về bộ môn nghệ thuật này. Ví dụ như sách “Thư pháp Việt lý thuyết và thực hành” do Đăng Học biên soạn… Đây là bộ môn mang tính chất thực hành. Do vậy, bạn đọc lý thuyết sẽ không hiểu ngay mà phải đi đôi với luyện tập. Qua bài viết, bút mài thầy Ánh hy vọng các bạn sẽ có thêm hiểu biết về chữ thư pháp.